D Zitt ìsch do

D Zitt ìsch fìr Elsassich z’ reda un z’ pflaga ìn Mìlhüsa, noch meh àss ìn àndra Städt ìm Elsass !

Làng vorem « c’est chic de parler Français » vu nohnem zweita Waltkrieg,  hàt’s ìn Mìlhüsa  a Zitt ga ,wu Elsasserditsch d Sproch vum Àrweiter wora ìsch, wahrend Frànzesch dia vum Herr-Patron gsìì ìsch. Dia hoch moderna Manner wu d’ Entwìcklung vu der Stàdt gschàfft han,  han d Idea wu ìm Frànkrich sìch verbreita han, bewundert , so wia d Religion vum Calvin, wu Frànzeesch àls Sproch ghà hàt. D Elita vum Mìlhüsa han Frànzeesch àls ìhra Sproch üsgwählt . han ìhra Kìnder ìn Schüala vum ìnnerliga Frànkrich gschìckt. Sogàr noch 1871, wu s Elsàss zum Reichslànd ghert hàt, han sìch Hàndelskàmmer un Induschtrigsellschàft bemiahjt uf Frànzeesch da ditscha Owrigkeita z’ schriwa … Wer ebbis hàt wella wara, hàt müassa  zu Frànzeesch umschàlta un Elsassisch veràchta. Elsassisch ìsch ìn Mìlhüsa a nìedriga Sproch wora , fer s « Peuple ».

Doch han dia Màssa Litt, wu vu ìweràl  uf Mìlhüsa kumma sìn fer ge schàffa,  uf der Stroβ un ìn da Fàwrìka Elsassisch glehrt, meh àss Frànzeesch .  Dia àlla Àrweiter sìn uf un dur Elsasserditsch Mìlhüser wora. Leider hàt der « C’est chic de parler français » wu schu làng unterwags gsìì ìsch ìn unserer Stàdt, si Wark ohna Miahj gmàcht ! Drum ìsch Elsassisch  viel gschnaller Barg àb gànga ìn Mìlhüsa àss ìn àndra elsassischa Städt.

D Litt  wu letschtens wìdder zu uns so zahlrich kumma sìn , han nìmm känna Mìlhüser wara dur s’ Elsasssischa, wu vu der Stroβ un da Àrwetsplatz fàscht verschwunda ìsch.

Doch sotta dia Litt vu 136 verschìedena Nationalitäta, mìt gràd so viel verschìedena Sprocha , gspira känna , àss sa ìn Mìlhüsa ìm Elsàss sìn, a Stàdt mìt sinra sunderbàra Gschìchta un sinra Sproch.  

Dia Sproch känna mr àlla mìtnànder teila, àls gmeinsàmes Richtum, zamma mìt ìhrena eigena Sprocha . Drum ìsch a so wìchtg àss àlla dia Kìnder ìn der zweisprachiga Unterrìcht känna geh, àss àui Elsasssisch ìn der Schüal glehrt wìrd,  àss mr zweisprachiga Stroβaschìlder han, àss s’ Elsassischa labt ìn unserer Stàdt.

A junga Ditschlehrera  ìm a  Collège vu Mìlhüsa unterrìchtet àui Elsassisch zum Ditscha, mìt da Stroβaschìlder, mìt Biachla un Lieder usw…  S gfàllt ìn dana Kìnder, wu verschìedena Müetersprocha han,  schiintsi gànz güat …. D Zitt ìsch do ….

Evelyne Troxler

Evelyne Troxler
Auteur Schick