Der deckta Kànal : quesaco ?
Àn a 1846 hàt d Stàdt a Àbtriawungskànal lo gràwa, fer Mìlhüsa vu da Ìwerschwemmunga vu der Ìll z’ schìtza. Da Kànàl heig vehmassig gstunka un ma hàt a Plàtz gebrücht fer d Kìlwa un so Sàcha … Drum d’ Idee àn a 1902 fer da stìnkiga Kànàl z’ decka, a nèia Brucka z’ bàuia un a Hàlla ( wia a so Moda gsìì ìsch) ; àlles ìsch àn a 1908 igweiht wora . Wia gwenlig, modern, Mìlhüsa… züa modern villicht … : d Kìlwa ìsch nìt kumma (s Ort ìsch züa noch vu der Stàdtmìttla un vum Spitàl Diaconat gsìì) un d Marktslitt han bis zu 1926 gebrücht, fer vum Hardäpfelmarkt (place Franklin) un vu der Glàsshàlla (rue des halles) uf der deckta Kànàl wàndla. S Ort hàt bis dert fer verschìedena Sàcha gediant.
Awer drno, uf’m deckta Kànàl , hàt’s a grosser Markt ga, wu àlla fàscht àlles fìnda känna, bi ungfohr 300 Marktslitt, àm Zischtig un Dunnerschtig z’morga , a Sàmschtig bis àm 17H.
Uf einra Sitta vum Stressla (av. Aristide Briand) Krämer, Kleider, Schüa, Säck, Stoff, Hüsswàr un àlles megliga …
Uf der àndra, Asswàr : Gmias, Obst, Kas, Brot … entwedder vu da Büra odder vu Handler.
Friahjer sìn d Büra mìt sàmter Wàr vum Sundgàui mìt’m Autobus kumma un zruck gfàhra. Drum hat ma känna no da 11h « markta » un bìllig ikàuifa.
Hìnter da Stand, d’ Markthàlla mìt Fleisch, Kas, Fìsch, un àui Gmias un Obst, ìtàlianischa Koscht, àsiàtischa, àràwischa so wia elsassischa… wia gsait : s kàt do a jeder fìnda wàs ‘r brücht . Drum mìscha sìch uf’m Markt àlla Kültüra un àlla Sprocha. Unsra Nochber vu der Schwiz un vum Ditschlànd kumma àui garn : ‘s wìrd noch zìmlig viel Elsassisch gredt uf’m Markt , wenn nìt bemiahjt ma sìch do un dert mìt a betzi Ditsch ….
Sehr wìchtig : d Marktwìrtschàft, wu mi Vàter un mi Groβvàter àlla Sàmschtig àm 11h Fleischsuppa gassa han, mìt’m a Ei drìn….
Zitter àss i klei bìn, gàng ìch nàtirlig jeda Wucha uf unser Markt, wia viel Mìlhüser …
Evelyne Troxler
Auteur Schick